Mallory: De prijs van het leven is de dood
tors India Avontuur Comments
Het Britse wereldrijk
staat aan het begin van de 20e eeuw op het toppunt van haar macht: honderd keer groter dan de Britse eilanden zelf en het grootste wereldrijk ooit. Hun veroveringen volgden in het spoor van de ontdekkingsreizigers die de meest afgelegen plaatsen probeerden te bereiken. Antropologie als wetenschap ontstond in deze periode om de mensen en culturen te begrijpen, maar ook om ze te kunnen controleren en overheersen.
The Indian Civil Service
had een kader van 1.300 mannen en een leger van 200.000 soldaten, waarvan slechts een derde Brits was. Toch controleerde zij aan het begin van de 20e eeuw meer dan 300.000.000 onderdanen!
Militaire suprematie, medewerking van lokale elites en indoctrinatie van de lokale mensen van hun ‘inferioriteit’ speelde een belangrijke rol om dit vol te houden. Imago was alles, vandaar de uitgewerkte dinner-parties, high-noon teas, kostuums met gouden epauletten en tientallen medailles...
In 1903 bereikte dit een hoogtepunt tijdens het feest ter ere van de kroning van Koning Edward VII, er waren 173.000 mensen uitgenodigd en er werd een speciale spoorlijn gebouwd om de gasten te transporteren.
India zelf was een Britse uitvinding, het subcontinent kende een veelheid aan culturen en beschavingen die geen echte grenzen hadden. Het werd pas een concreet land door de landkaarten waarmee de Engelsen hun kolonie ‘ India ‘ maakten. En met hun veranderende politieke en commerciële belangen zouden ook de grenzen hiervan voortdurend veranderen. Het huidige grensconflict met China is hier nog een gevolg van.
The Great Trigonometrical Survey of India (1802 - 1871)
werd opgestart om dit enorme gebied zo nauwkeurig mogelijk op te meten. Het werd één van de grootste wetenschappelijke ondernemingen ooit. Ze startten in het meest Zuidelijke punt van India en het zou 40 jaar duren voor ze in het Noorden zouden toekomen. Ze maakten driehoeksberekeningen tussen 3 zichtbare punten, met een gekende afstand tussen 2 van die punten. Daarmee kon dan de afstand tot het derde punt berekend worden. Hiervoor hakten ze rechte paden door de jungles, doorkruisten ze gletsjers, verwoesten ze tempels en dorpen om immense theodolieten op de juiste plaats te kunnen neerzetten...
Het was tijdens deze onderneming dat men een onwaarschijnlijk hoge berg ontdekte, Peak XV werd hij genoemd. De man die zijn hoogte berekende kwam uit op exact 29.000 voet (1 voet = 0,3048 meter). Maar omdat hij vreesde dat die exacte hoogte als een afronding , of nog erger, als een schatting zou beschouwd worden verklaarde hij dat de berg 29.002 voet hoog was. (en werd hij de eerste man die 2 voet op de berg zette!!). De berg werd vernoemd naar de voormalige leider van het landmeter-project George Everest.
Het Toernooi der Schaduwen
werd gespeeld door de Engelsen en de Russen... De Engelsen heersten over de zeeën, maar de Russen waren ook bezig met de uitbouw van een enorm rijk, maar dan over land. Via een spel van diplomatie en spionnen konden zij een rechtstreekse confrontatie vermijden en speelde het conflict zich voornamelijk af in de landen die tussen de 2 rijken lagen. Vooral Afghanistan met zijn stoere krijgers zou de rekening hiervan gepresenteerd krijgen, met rampzalige gevolgen tot op vandaag... Maar ook Tibet werd strategisch zeer belangrijk, en kreeg in 1903 onder leiding van een zekere Francis Younghusband, een inval van de Engelsen te verwerken. Met hun Maxim – mitrailleurs richtten de Engelsen een bloedbad aan onder de Tibetanen, 2.600 Tibetanen werden gedood tegen 40 Engelsen.
’ “Whatever happens, we’ve got the Maxim guns and they have not”.
De confrontatie met de Tibetaanse beschaving en de overweldigende natuur zorgde er voor dat Younghusband een mystieke ervaring beleefde waardoor hij de wapens neerlegde en de rest van zijn leven aan verhevener zaken zou wijden. Hij kreeg als eerste Westerling een glimp te zien van de Everest vanuit het Noorden en wandelde ook te voet van Beijing naar India en stak zo als eerste de Gobi woestijn over!
De eerste wereldoorlog
betekende een keerpunt voor de Engelsen, bijna een miljoen Engelse soldaten werden gedood in meestal zinloze gevechten, zo zouden er op de eerste dag van de slag aan de Somme op enkele uren al 60.000 Engelse slachtoffers vallen, 4 maanden later zou een terreinwinst van amper 500 km2 meer dan 400.000 Engelse slachtoffers eisen (en 200.000 Fransen en 600.000 Duitsers...) .
Op zoek naar glorie...
De Engelse jongemannen die de oorlog overleefden, hadden onmenselijke taferelen meegemaakt en konden zich maar moeilijk aan het gewone leven aanpassen. Het bijna mystieke geloof in ‘Britishness’ had een flinke deuk gekregen, en ze hadden nood aan een project waarmee de natie zich weer groots kon voelen. Het was Francis Younghusband die als eerste op het idee kwam om de Mount Everest te beklimmen, Ze vormden een team en begonnen te zoeken naar ervaren klimmers die de slachtingen van de oorlog overleefd hadden.
De Engelse pers en het Engelse volk zetten zich volledig achter het idee en zo het werd het een zaak van nationale eer. De expeditie zou enkel maar Britse klimmers toelaten, zo wilden ze vermijden dat een andere natie als eerste de top zou halen. In 1912 was de Britse militair Robert Scott immers nog enkele dagen na Roald Amundsen aan de Zuidpool toegekomen, om daar de Noorse vlag te zien wapperen...
Hier komt Mallory
De leraar George Mallory was een beloftevolle Engelse klimmer die 3 jaar aan het westerse front zou vertoeven, ondermeer bij die beruchte slag aan de Somme. Hij werd geselecteerd voor de eerste expeditie om de Everest te verkennen in 1921 CE. In die tijd was Nepal voor buitenlanders gesloten, zodat ze hun verkenningen aan de noordelijke kant in Tibet deden. Het team zou maandenlang de omgeving van de berg verkennen op zoek naar een mogelijk route naar de top. Uiteindelijk meenden ze die gevonden te hebben en in september waagden ze een eerste poging, maar door aanhoudende hoge winden moesten ze de poging staken en terug afdalen.
In 1922 CE was er een 2e poging, die voor het eerst gebruik maakte van zuurstof-flessen, Mallory en zijn team geraakte tot op 8.230m hoogte, maar vervolgens zou een lawine 7 leden van het team meesleuren en het einde van de expeditie betekenen. Mallory zou door andere leden van de expeditie ervan beschuldigd worden om onnodige risico’s te hebben genomen die tot de tragedie hadden geleid.
Een derde poging gebeurde in 1924 CE en Mallory besefte dat het voor hem waarschijnlijk de laatste kans zou zijn. Samen met Andrew ‘Sandy’ Irvine vertrok hij op 6 juni voor de ultieme poging. Naar huidige maatstaven was hun materiaal zeer primitief en was het een heldhaftige/krankzinnige beslissing. 2 dagen later werden zij nog een laatste keer gezien maar vervolgens verdwenen ze uit het zicht en zijn ze nooit meer levend terug gezien.
Daarmee zorgden ze voor één van de grote mysteries van de 20e eeuw: hebben zij de top bereikt en zijn ze omgekomen op de terugtocht of zijn ze nooit tot aan de top geraakt... De camera die Mallory bij zich had zou het antwoord kunnen leveren, maar die is nog niet teruggevonden. In 1999 CE werd het lichaam van Mallory uiteindelijk teruggevonden maar zijn camera zat niet in zijn zakken, misschien droeg zijn kompaan Irvine de camera, maar die zijn lichaam is tot op heden nog niet teruggevonden.
Het onderzoek van het lichaam van Mallory geeft geen uitsluitsel, zo zat zijn zonnebril opgeplooid in zijn binnenzak, wat er op wijst dat de zon al ondergegaan was toen ze gevallen zijn en ze dus op de terugweg waren. Ook de foto van zijn vrouw die hij beloofd had om op de top achter te laten hebben ze niet teruggevonden, wat er ook op wijst dat hij de top bereikt heeft, maar op de top zelf is de foto ook niet teruggevonden...
Er zouden in totaal 7 mislukte Britse expedities de Everest proberen te beklimmen en pas 30 jaar later werd de top uiteindelijk bereikt door een team dat er ook in slaagde om veilig terug te keren: de Nepalees Tenzing Norgay en de Nieuw Zeelander Edmund Hillary bereikten samen de top in 1953 CE. Over de constante vragen die Hillary kreeg over het lot van Mallory antwoordde hij: “indien blijkt dat hij eerst was, willen wij gerust die eer aan hem overdragen, maar ik ben toch geneigd om te denken dat veilig terug beneden geraken ook belangrijk is.”
In Engeland werd kreeg Mallory een eervolle begrafenis met aanwezigheid van de Koning en Koningin moeder van Engeland. Zijn correspondentie met zijn vrouw Ruth is onlangs openbaar gemaakt en geeft een goed inzicht in alle onderlinge verhoudingen en problemen die er waren in het team met meerdere dominante mannen in extreme omstandigheden. Maar het geeft ook een blik op de keerzijde van de geroemde ‘Britishness’, namelijk het vaste geloof in hun superioriteit en bijgevolg de inferioriteit van andere volkeren, die nood hadden aan ‘beschavende’ Britten.
’ Voor Mallory, en voor zijn hele generatie, was de dood slechts een kleine drempel waar men dagelijks over stapte, lachend en galant.’
’ Avoid worry, use Sunlight soap and for Ever-rest’
Bronnen:
Into the silence, the great war, Mallory and the conquest of Everest: Wade Davis
Mount Everest -Mallory and Irvine tv documentary
Lost On Everest - The Search For Mallory & Irvine.
The Epic of Everest
De Belgische groep ‘Girls in Hawaii’ heeft een mooie song gemaakt over Mallory’s poging
Comments
